Een verhuizing brengt vaak veel teweeg. Het verslepen van de huisraad was natuurlijk noodzakelijk maar beslist geen hobby van mij. Wel leuk vond ik om mijn weg te gaan vinden in Nieuwleusen. Welke winkels zijn er bijvoorbeeld? Waar ga ik mijn inkopen doen? Ik hou op zijn tijd van een goed glas whisky en het is dan ook niet vreemd dat de aanwezigheid van een slijterij gewenst was. Naast de Pick Pack en schuin tegenover de Spar trok slijterij d’Ommerdiek al snel mijn aandacht. Nu ruim 25 jaar later zie ik dat de slijterij een mooie ontwikkeling heeft doorgemaakt. Best wel bijzonder om te zien dat de slijterij zijn exclusieve uitstraling heeft behouden en zelfs versterkt. Een kracht waar ik later in dit verslag nog op terug kom. Daar waar de Spar en de Pick Pack geschiedenis zijn geworden heeft slijterij d’Ommerdiek nieuwe ontwikkelingen binnen de slijterswereld weten te doorstaan en vieren ze dit jaar hun 45 jarige bestaan als zelfstandig slijter. Een gelegenheid die Roelien en Berni aangrijpen om er een feestelijk jaar van te maken. Hoog tijd dus om deze ondernemers eens in de spotlights te zetten.
Roelien Leunge is in Balkbrug geboren. Als dochter van een makelaar en horecaondernemer zag zij het levenslicht in het huis naast Takens, het horeca gebouw dat bij veel lezers nog wel bekend zal zijn. Roeliens vader is in Takens geboren. Hij hield van ondernemen en vatte het plan op om in Nieuwleusen een slijterij te beginnen. Zijn oog viel op het voormalig pand van de Boerenleenbank aan de Burg. Backxlaan. In 1973 opende de slijterij zijn deuren op de plek waar het tot op de dag van heden nog gevestigd is. Na lang wikken en wegen besloot Roelien in 1990 om in de voetsporen van haar vader te stappen. “Ik vond dat best een hele stap. Balkbrug was mijn plek en ik kon mij toen niet voorstellen dat ik ook in Nieuwleusen gelukkig kon zijn.” Roelien moet er nu hartelijk om lachen. Helaas liet de gezondheid van haar vader het afweten. Berni werd steeds meer bij de slijterij betrokken en in 1995 besloot hij om zich voor de volle honderd procent in te gaan zetten voor de slijterij. “Berni? Ik dacht altijd dat je Benni heette?” Roelien en Berni moeten er hartelijk om lachen. “Je bent niet de enige. Ik noem mijzelf tegenwoordig ook al Benni….wat maakt het uit.”
Dat Roelien en Berni met hart en ziel hun werk doen blijkt niet alleen uit hun enthousiasme maar ook uit hun daden. Zo hebben ze zelf menig nieuw drankje op de markt gebracht. Drankjes met streekgebonden namen. Dat kan door het dialect komen maar ook een verwijzing zijn naar de historie of naar Nieuwleusen zelf. Nieuwleusenaren krijgen beslist een beeld bij drankjes als Hulster Plaswater, Bruggebitter (verwijzing naar de brug over de Dedemsvaart), Hulster Plasblubber, Union Smeerolie, d’Ommerdieker Bruggebier en Beetie Soer. Op 29 augustus wordt er tijdens de dan geplande festiviteiten een nieuw drankje gepresenteerd. Toevallig hebben ze vanochtend een passende naam gevonden. Welke naam dat is en wat voor een drankje het wordt? Helaas….dat wordt nog even geheim gehouden. Ik mag het met de primeur doen dat er een nieuw drankje gelanceerd wordt. Door de ontwikkelingen op de markt nauwkeurig te volgen heeft de slijterij al diverse metamorfoses doorgemaakt. Tegen de verkoopprijzen van het bier in de supermarkt valt bijvoorbeeld niet te concurreren. “Lijkt mij best een probleem?” Roelien schudt van ‘nee’. “Als ondernemers zijn wij van elkaar afhankelijk. Mensen kopen dan hun kratje bier bij onze buurman maar voor de sterke drank of een leuk cadeau komen ze dan bij ons. Ik zou het sowieso toejuichen dat de mensen in ons dorp bewuster omgaan met het gegeven dat we van elkaar afhankelijk zijn. We kunnen veel voor elkaar betekenen door voor elkaar te kiezen. Bij elkaar te informeren naar mogelijkheden.” Het is duidelijk dat de Werinkjes trots zijn op hun leefgebied en dat ook willen uitdragen. “Wanneer je een cadeau zoekt, denk er eens over na om een streekgebonden product te kopen. Neem bijvoorbeeld een bierpakket van de Vechtdalbrouwerij. Je ondersteunt de plaatselijke slijter, de brouwerij uit Dalfsen en de stichting Philadelphia. Hoe mooi is dat? Bovendien is het een mooie promotie van het Vechtdal. Dat werkt echt!” Berni zijn ogen stralen wanneer hij met een voorbeeld komt van een Belgische klant die in Drenthe op de camping staat maar altijd op de terugweg langskomt om zijn bestelling Vechtdalbier op te halen.
Ook juichen ze het toe dat ondernemers elkaar steunen maar ook dat gesponsorde verenigingen oog hebben voor hun sponsors. Zo hebben Roelien en Berni eens een organisatie gesponsord die krap bij kas zat. Ze hadden geld nodig om een feest te organiseren. Pijnlijk vonden ze om mensen van die vereniging later bij een groothandel in Zwolle tegen te komen. De auto werd vol geladen met drank en andere benodigdheden. “Dat vond ik een schokkende ervaring. Inkopen bij een niet sponsor zonder dat je mensen die je ondersteunen de kans geeft om een aanbieding te doen. Sterker nog, ons geld werd er voor gebruikt.” Berni en Roelien vinden het jammer wanneer middenstanders alleen als melkkoe worden gezien. Het gevoel van ‘samen’ spreekt hun ook hierin aan. “Gun je sponsors opdrachten. Vraag minimaal om prijsopgaves. We snappen heus wel dat we niet altijd kunnen concurreren maar ook het tegenovergestelde kan het geval zijn toch? Doordat je sponsor bent en de vereniging een warm hart toedraagt kan er misschien ook wel wat met de prijs gedaan worden.” Ik knik bevestigend. Wat Roelien en Berni zeggen komt mij bekend voor. Een wens van middenstanders die ik vaker gehoord heb. Begrijpelijk ook. Samen -zijn, -werken, -komen, -doen bepaalt de kracht en schoonheid van een gemeenschap. Een dorp kan zich daardoor onderscheiden van een stad omdat het kleinschaliger is en overzichtelijker.
Berni en Roelien hebben diverse aanbiedingen gehad om zich aan te sluiten bij landelijke ketens. Tot nu toe prakkiseren ze daar niet over. “Aansluiten bij een grote landelijke keten en daardoor de vrijheid van zelfstandig ondernemen verliezen? Nee hoor! Wij vinden het veel te leuk om spontaan acties te ondernemen. De ontwikkeling van eigen drankjes stoppen? Contacten met leveranciers, vertegenwoordigers, wijnhuizen en distilleerderijen verminderen? Het bezoeken van beurzen beperken doordat je gebonden bent?” Beiden schudden ze van ‘nee’. “Dat maakt het juist zo leuk!” Als voorbeeld noemen ze hun contact met Zuidam Distillers. In 1975 opgericht door Fred van Zuidam. Met de bouw van een distilleerderijtje en tweedehands ketels begon Fred Zuidam met likeurtjes. Inmiddels is het uitgegroeid tot een ambachtelijk bedrijf van formaat. Naast likeuren stoken ze nu ook whisky, genever, gin en hebben ze een eigen rum ontwikkeld. “Vanaf de basis gezien zijn whisky, jenever, gin en wodka een gelijksoortig product. Ze worden uit graan gestookt.” Ik kijk verbaasd. “Toch smaakt het heel verschillend. Ik proef geen overeenkomst tussen jenever en whisky.” Berni kijkt mij lachend aan. “Dan heb jij nog nooit een goeie oude jenever of korenwijn geproefd.”
Vaak gebeurde het wanneer ik als klant de slijterij binnenstapte het kopen van een fles whisky langer duurde dan verwacht. Berni kan heel enthousiast worden wanneer je hem om advies vraagt. Een opvallend verschijnsel vind ik dat whisky-liefhebbers vaak veel weten over de soorten whisky’s. Bernie is slijter en liefhebber tegelijk. Een combinatie die het kopen van een fles whisky bij hem tot een leuke bezigheid maakt. De d’Ommerdiek heeft zich gespecialiseerd in whisky’s, biersoorten, de betere portwijnen en goede wijnen. ”Elk in de winkel staand drankje hebben we geproefd. Niet in één keer hoor!” lacht Roelien. “Maar je moet wel weten wat je de mensen aanprijst.” De ontwikkeling van biersoorten in Nederland is bijzonder te noemen. Nederland heeft België ver achter zich gelaten wat aantal bierbrouwerijtjes betreft. Daar waar steeds vaker zelfstandige bedrijven overgenomen worden door multinationals schieten de brouwerijen als paddenstoelen uit de grond. “In Nederland zijn momenteel meer brouwerijen dan in de Middeleeuwen!” weet Roelien mij te vertellen. Volgens Berni komt daar ook wel weer een schifting in. “Je ziet gewoon dat sommige brouwerijen niet voorbereid zijn op de vraag. Bierbrouwen is één maar het goed op de markt zetten vraagt om kennis die bij sommigen ontbreekt.” Berni weet mij te vertellen dat naast Vechtdalbier Dalfsen nog een brouwerij binnen haar grenzen heeft gehuisvest. “Kleiner als de Vechtdalbrouwerij. Ze brouwen nog vanuit huis.” Bernie staat op en haalt uit de winkel een flesje Triple en zet die voor mij op tafel. ‘De Mop van Dalfsen’ prijkt op het opvallende etiket. Naast de Triple brouwt de Mop van Dalfsen ook nog andere soorten bier. Dus ook hier heeft de liefhebber van speciale biertjes keuze.
Het cadeau krijgen van een lekker flesje wijn of gedistilleerd wordt door veel mensen gewaardeerd. Daar is het bierpakket bijgekomen. Berni en Roelien hebben hier op ingespeeld. In de winkel zie je een uitgebreid scala aan mogelijkheden klaarstaan. In diverse prijsklassen en met verschillende soorten bier en pils. Wanneer je geen keus kunt maken adviseren Roelien of Berni hun klanten graag of stellen met de klant een pakket samen. “Dat is ook het leuke van werken in een slijterij. Mensen komen in de winkel om een cadeau te zoeken, een lekker drankje voor zichzelf te halen of ter voorbereiding van een feestje. Dat maakt dat mensen over het algemeen ook goed gestemd zijn. De aankoop zit gekoppeld aan iets leuks dat in het verschiet ligt.” Helaas is drank niet altijd alleen leuk en lekker. Daar heeft de slijterij ook mee te maken. “Gelukkig betreft dit slechts een heel klein deel van onze bezoekers. Wanneer wij merken dat mensen verslaafd zijn proberen we te waarschuwen. Het is echter een moeilijke kwestie. Je roept agressie op en opmerkingen als: ‘Bemoei je met je eigen zaken!’ Het is en blijft de verantwoordelijkheid van de persoon zelf. Een supermarkt spreekt zijn klanten ook niet aan op ongezond koopgedrag. Daar waar we een bijdrage kunnen leveren zullen we dat beslist doen maar het is meer de taak van iemand uit zijn/haar omgeving, familie, vrienden, huisarts. In de winkel worden we er gelukkig weinig mee geconfronteerd.”
Het volgen van de markt is een belangrijk aandachtspunt voor een slijterij. Drank is een modegevoelig product geworden. Periodes wisselen elkaar af. Dan is Martini een hype om daarna nog amper gedronken te worden omdat Baileys populair is. Met sterke drank gaat dat ook zo. Soorten wisselen elkaar af. Momenteel is speciaal bier ook erg populair. “Het aan zien komen van een verschuiving is dan ook belangrijk. Je moet er op inspelen en zorgen dat je niet met te grote hoeveelheden blijft zitten.” Ook kunnen trends op de voedselmarkt invloed hebben. Op het moment dat Sonja Bakker succes had verminderde de verkoop van likeur sterk. “Toch speelt de markt daar dan ook weer op in. Caloriearme likeur werd populairder.” Er verdwijnen ook drankjes van de markt. “Soms best wel jammer. Vraag aan jongeren of ze het drankje Kandeel kennen….de meesten hebben er nog nooit van gehoord. Het is echter een traditioneel kraamdrankje. Romig en geel van kleur. In de winkel is er nog wel wat vraag naar maar dan zijn het meestal oudere mensen die het kopen om de geboorte van een kleinkind te vieren.”
Ter gelegenheid van het 45 jarige bestaan zijn en worden er diverse proeverijen georganiseerd. Proeverijen van whisky, bier en Italiaanse wijnen hebben al plaatsgevonden. Elke proeverij trekt zijn eigen publiek. Wijnproeverijen trekken meer vrouwen aan terwijl whiskyproeverijen bij mannen populairder zijn. Smaak heeft echter niets met man of vrouw zijn te maken. Zo zijn er vrouwen die kunnen genieten van een goed glas whisky en er zijn genoeg mannen die een glas wijn niet versmaden. Op 29 september bestaat de slijterij precies 45 jaar en dat wordt gevierd natuurlijk. Een Zuidam-proeverij staat voor 28 september op de agenda. Whisky, diverse gelaagde genevers en korenwijnen kunnen dan, in een gezellige sfeer, geproefd worden. Die week wordt zoals als eerder is aangegeven, het nieuwe drankje ook gepresenteerd en staan er nog meer activiteiten gepland. Het is goed om de berichtgeving hieromtrent in de gaten te houden zodat u niets hoeft te missen. Ook voor november staat er nog iets op het programma maar dit moet nog verder uitgewerkt worden. Kortom een feestelijk jaar.
Wanneer je zes dagen in de week met je werk bezig bent heb je geen tijd om te sporten. Berni en Roelien zijn wel sportliefhebbers. Maar zelf sporten of zoals vroeger sportevenementen bezoeken is een stuk minder geworden. Roelien ging graag naar Boekelo toe om van de military te genieten. Ook houden ze wel van voetbal maar volgen hoofdzakelijk het Nederlandse elftal op tv. Roelien heeft veel waardering voor de Nederlandse meiden die Europees kampioen zijn geworden. Berni weet zich nog de gezelligheid te herinneren van een buurt-barbecue tijdens een groot voetbaltoernooi. De Formule 1 en schaatsen worden ook op tv gevolgd. In het verleden heeft Berni een F1 race bezocht in België op Francorchamps. Tijdens de Olympische spelen volgen ze zowat alle sporten. Ook boeit PEC Zwolle hun. Niet alleen het voetbal maar het totale gebeuren eromheen. “Door de winkel zijn wij zes dagen per week bezig. Er blijft dan weinig tijd over om eens een sportwedstrijd te bezoeken.” Vroeger voetbalde Berni in de jeugd van EMMS. Alle jeugdteams heeft hij doorlopen maar vond het toen genoeg. De combinatie uitgaan en zondagochtend voetballen zag hij niet zitten.
Dat de slijterij veel tijd kost blijkt wel uit het feit dat Berni en Roelien afgelopen zondag en maandag naar Ameland zijn geweest. De kinderen hebben toen de slijterij beheerd. Te allen tijde vraagt de slijterij om aandacht. “Je doet het samen, ” geeft Roelien met een knipoog weer. Of de kinderen de slijterij gaan overnemen is nog niet duidelijk. Noch Annelien, noch Forianne of Bartjan hebben ambities in die richting uitgesproken. “Kinderen moeten hun eigen weg gaan en mocht iemand toch interesse krijgen…..dan is dat natuurlijk bespreekbaar.
“Hebben jullie ter afsluiting nog iets wat jullie kwijt willen of willen delen?” Het is een tijdje stil dan geeft Roelien aan dat ze over sponsoring van gedachten wil wisselen met clubs. Naast de eerder genoemde wensen oppert ze ook nog om advertenties in club of programmabladen tegen kostprijs te plaatsen en daarnaast een bonnenboekje te verstrekken. De club of vereniging krijgt dan een percentage van de omzet die door die bonnen wordt gegenereerd. “Zo zullen er best nog andere ideeën zijn. Belangrijk is het om niet stil te blijven staan bij iets wat al jaren zo functioneert maar samen blijven kijken naar nieuwe mogelijkheden.” Het gesprek is rond. Het sleutelwoord ‘samen’ vormt een mooie afsluiting en is tevens een uitnodiging om als sponsoren en club eens te gaan kijken of er plaats voor vernieuwing is.Interview: Werner van der Veen